Uit de ervaring van artsen weten we dat ‘niets doen’ psychologisch slecht scoort, omdat patiënten geen ‘behandeling’ krijgen. Biedt Sensiplan dan een antwoord op deze opmerking?

Nederlands model (‘wachten’)

Evers stelde een hypothetisch model van cumulatief spontane zwangerschapscijfers op in verschillende categorieën (superfertiel, normaal fertiel, gematigd subfertiel, ernstig subfertiel, infertiel) zonder gecontroleerde kennis van het fertiele venster (dus met gewoon ‘wachten’). Hiervoor maakte hij gebruik van gegevens uit de Cochrane database[1].

Bij de uiteindelijk fertiele vrouwen werden de volgende percentages zwangerschappen verkregen:

• 1 maand: 20%;
• 6 maanden: 74%;
• 12 maanden: 93%.

Evers geeft geen aanduiding van leeftijd. Er wordt enkel gezegd dat er vanaf de leeftijd van 33 (35?) jaar een fysiologische afname is van vruchtbaarheid.

In België is de duur van de kinderloosheid niet gekend bij gebrek aan een duidelijk criterium vóór begin van ART. Het leeftijdscriterium <36jr voor België omvat echter 10 565 IVF-koppels (64%). De vraag stelt zich of deze allen verklaarde onvruchtbaarheidpatiënten zijn, die nood hebben aan een IVF-behandeling[2].

Sensiplan-model (‘coïtus in fertiele venster’)

Duitse prospectieve studie door C. Gnoth[3]: 346 ongeselecteerde vrouwen die de zelfwaarneming van het fertiele venster geleerd hadden met een specifieke methode (NFP, nu sensiplan®): 304 werden uiteindelijk zwanger:

• 1 maand: 42%,
• 3 maanden: 75%,
• 6 maanden: 88%
• 12 maanden: 98%

Het is sinds 2002[4] bekend dat de Sensiplan-methodiek[5] een zeer eenvoudige en accurate manier is om een ovulatie te detecteren.

“With very simple rules, self-observed ovulation and objective ovulation occur on the same day in 40% of the cycles. In 89% of the cases, self-observed ovulation was within one day around objective ovulation.
Unlike Guida [16], our procedure offers sufficient accuracy to determine ovulation and the fertile window. Reliable ovulation detection is necessary for the diagnosis of retarded follicular growth, luteal insufficiency or anovulation.”

De Sensiplan-methode (methode waarop de studie van Gnoth is gebaseerd) leidt tot:

• verhoging van het aantal kansen (wegens kennis van het actuele fertiele venster van elke cyclus)
• daling van stimulaties, IUI, IVF…
• optimalisering van onderzoeken (echo, bloedanalyses, PCT…)
• betere selectie (cyclusstoornissen, onverklaarde kinderloosheid)
• verhoging van de zelfredzaamheid van de patiënt met betere compliance
• snellere zwangerschap (meer dan 2 x de eerste maand al)
• evidence based (EBM) aantoonbare kwaliteit

Verschillende Nederlandse studies [6] geven aan dat wachten positieve resultaten kan opleveren, maar dat het toch moeilijk blijkt om patiënten hiervoor te overtuigen. Sensiplan kan hier inderdaad ‘niets doen’ invullen met een concrete therapie. Maar ook in België wordt Sensiplan aanbevolen in de eerste lijn [7].

[1] Evers (2002) Lancet 360, 151-159

[2] zie HGR/CSS 2008 (Tabel 3)

[3] Gnoth et al. (2003): Hum Reprod 18/9, 1959-1966

[4] Gnoth et al. (2002): Arch Gynecol Obstet 267, 67-71

[5] Frank-Herrmann et al. (2011) Gynäkologe 44, 17-22

[6] van den Boogaard N (2013)  Thesis, VU Medical Centre, Amsterdam; Kersten F (2017) Radboud Universiteit Nijmegen

[7] Thijssen et al. (2014) Facts Views Vis Obgyn, 6 (3): 113-123

In 2011 werd onder meer door onderzoekers van de Leuvense universiteit een onderzoek gedaan naar de patiëntgerichtheid van de gynaecologen i.v.m. vruchtbaarheidsbehandelingen.

“However, patients also attach considerable value to patient-centredness of care, and physicians significantly undervalue the importance of this to patients. It is essential to take into account the preferences of the most important stakeholder in health care: the patient.” [1]

Sensiplan vertrekt principieel vanuit de patient centredness door het koppel via de dialoog medewerkers te maken van een therapeutisch proces, dat moet leiden tot de ‘baby take home’. Dit proces wordt doorheen de ganse duurtijd van de behandeling door het patiëntenpaar zelf aangestuurd. Hier wordt de patiënt een mondige medewerker. Dit belangrijk psychisch aspect wordt door de meeste artsen onderschat, omdat ze zich op het louter technische vlak bewegen. Introductie van Sensiplan in de fertiliteitsbehandeling kan ook de compliance van de patiënt verbeteren, waardoor dan weer de behandelingen beter kunnen aanslaan.

Uiteindelijk verkiezen koppels veruit zelf een kind te kunnen verwekken in huis binnen hun eigen intimiteit, dan via invasieve technieken, waar ze zich vaak herleid voelen tot een behandelobject.

[1] Empel, Dancet et al (2011): Hum Reprod doc:10.1093/humrep/deq389