Eijkemans (2014)

M.J. Eijkemans, F. van Poppel, D.F. Habbema, K.R. Smith, H. Leridon, en E.R. te Velde

Too old to have children? Lessons from natural fertility populations

Human Reproduction 29 (6): 1304-1312, 2014

Een veel gestelde vraag aan Sensiplan-consulenten is de vraag hoe een vrouw kan weten dat ze niet langer vruchtbaar is. Voor oudere vrouwen of echtparen die een kind wensen is dit belangrijk, maar ook voor hen die een afgesloten gezin hebben. Nederlandse en Franse onderzoekers wilden achterhalen wanneer vrouwen niet meer vruchtbaar zijn. Dit werd bemoeilijkt omdat er in de huidige maatschappij nog maar weinig bevolkingsgroepen zijn, waar de vrouwen nog een natuurlijke vruchtbaarheid hebben. De meeste paren gebruiken immers anticonceptiva of hebben zich laten steriliseren.

Daarom gingen de auteurs op zoek naar gegevensbronnen uit de 17e tot 19e eeuw in Frankrijk, Quebec, Nederland en Utah, die ze in zes elektronische bestanden opnamen. Daaruit selecteerden ze 15 051 gehuwde vrouwen die tot de leeftijd van 50 jaar gehuwd bleven. De mediane leeftijd waarop de laatste geboorte plaatsvond, was vrij constant en lag tussen 41.8 en 42.6 jaar. Bij 20% van de bevolking vond de laatste geboorte al vóór de leeftijd van 20 jaar plaats. De curve toonde aan dat de leeftijdsgebonden onvruchtbaarheid langzaam steeg naar 35 jaar en dan plots piekte naar 40 jaar. De ongewenste onvruchtbaarheid bedroeg 12% op 35 jaar, 20% op 38 jaar, 50% op 41 jaar en bijna 90% op 45 jaar om 98% te bereiken op 50 jaar. Een vroeg huwelijk en/of vroege eerste zwangerschap was niet verbonden met een vroeg einde van de vruchtbare jaren en ook vrouwen met grote gezinnen hadden niet noodzakelijk een vroeger einde van de vruchtbaarheid. De onderzoekers stelden vast dat hun curve gelijk liep met de bekende huidige curves evenals met de curves van paren die donorinseminatie gebruiken.

Volgens de auteurs van de studie kan de curve gebruikt worden om paren met kinderwens voor te lichten. Vooral vrouwen tussen 31 en 34 jaar hebben nog een goede kans om een kind te krijgen, maar na 35 jaar stijgt de kans op kinderloosheid opvallend sterk. Paren die vooraan de dertig zijn, zouden dus niet langer moeten wachten om kinderen te krijgen. Achteraan de dertig en vooraan de veertig moet men echt niet meer wachten om kinderen te krijgen. Bovendien is op dat ogenblik de kans op kinderen ook nog niet hopeloos. Ook de hoop dat met ivf het effect van de leeftijd niet meespeelt, is fout.

Commentaar

Deze studie is inderdaad een bevestiging van wat reeds gekend is. De vruchtbaarheid neemt vanaf de leeftijd van 35 jaar vrij snel en sterk af. Daarom is het belangrijk om oudere vrouwen met Sensiplan te leren wanneer hun vruchtbare dagen zijn. Hoe beter ze in de cyclus van deze vruchtbare dagen gebruik kunnen maken, hoe meer kans ze hebben om alsnog spontaan zwanger te worden. We weten uit andere studies immers reeds dat met ivf-procedures geen beter resultaat kan worden verkregen dan met een natuurlijke bevruchting.