Roux F. (2023)
Felicity Roux, Hui Jun Chih, Jacqueline Hendriks, Sharyn Burns
Validation of an adolescent ovulatory menstrual health literacy questionnaire
Validatie van een vragenlijst over ovulatoire menstruele gezondheidsvaardigheden bij adolescenten
stellen een goede persoonlijke gezondheid te behouden door informatie te verzamelen, te begrijpen en dienovereenkomstig te gebruiken. Vaardigheden in het observeren, interpreteren en reageren op de biomarkers van de cyclus vormen een specifieke gezondheidsgeletterdheid. Een definitie van menstruatie is de cyclische afbraak van het endometrium na de ovulatie bij afwezigheid van zwangerschap. Daarom is ovulatoire menstruele (OM) gezondheidsgeletterdheid in de eerste plaats de discipline van het toepassen van cycluskennis en -vaardigheden om de persoonlijke gezondheid te bewaken en de vruchtbaarheid te beheersen met kennis van de levensfase en/of stressoren; en ten tweede, zelfverzekerde betrokkenheid en actieve betrokkenheid bij zorgverleners om een goede gezondheid te behouden en/of te herstellen. Bij disfunctie, zoals dysmenorroe en abnormale bloedingspatronen, kan OM-gezondheidsgeletterdheid adolescenten uitrusten met de vaardigheden om hun symptomen nauwkeurig, consistent en zelfverzekerd te rapporteren wanneer ze medische zorg zoeken. OM-gezondheidsgeletterdheid kan ook nuttig zijn bij het navigeren door toekomstige mijlpalen, zoals het beheersen van vruchtbaarheid, borstvoeding en perimenopauze.
De validiteit van de vragenlijst werd beoordeeld door middel van schriftelijke reflecties, focusgroepdiscussies (FGD’s) en interviews onder toezicht van ouders. De vragenlijst werd drie weken van tevoren verstrekt aan adolescenten om zelfstandig en anoniem reflecties te schrijven. Wijzigingen in de vragenlijst werden vervolgens besproken binnen het onderzoeksteam.
De test-hertestbetrouwbaarheid van de herziene vragenlijst werd gedurende een periode van twee weken beoordeeld door 89 adolescenten van 14-18 jaar op vier schoollocaties via een vragenlijst online. De gemiddelde niveaus van overeenstemming die werden geregistreerd in de domeinen kritische, interactieve en functionele gezondheidsvaardigheden waren respectievelijk 83%, 74% en 68%.
Het volgen van veranderingen in cervicaal slijm is een nauwkeurige manier om waarschijnlijke ovulatie te identificeren, wat eenvoudiger is dan basale lichaamstemperatuurmeting of dure hormonale testen. Adolescenten zijn in staat om cycluspatronen te herkennen door middel van zelfdetectie van slijm, op voorwaarde dat ze systematische observatie-, registratie- en interpretatie leren. Vrouwen met OM-gezondheidsvaardigheden kunnen waarschijnlijk hun kennis en vaardigheden gebruiken om cyclusstoornissen proactief te beheersen, zoals het profylactisch gebruik van pijnstillers voor dysmenorroe. Bovendien maakt OM-gezondheidsgeletterdheid het mogelijk afwijkingen eerder op te sporen en snel contact op te nemen met een zorgverlener.
Omdat deze studie werd uitgevoerd met een grootstedelijke en adolescente bevolking in West-Australië en niet specifiek gericht was op cultureel en taalkundig diverse adolescenten, kan ze niet veralgemeend worden. Toch lijken de resultaten erop te wijzen dat deze vragenlijst bij adolescenten kan worden gebruikt om de OM-gezondheidsvaardigheden te beoordelen.
Commentaar
Deze Australische studie kan ons ook in Europa stimuleren om gelijkaardige studies op te zetten. In Vlaanderen en Nederland wordt al decennia veel geld besteed aan de seksuele activiteit van jongeren, het gebruik van anticonceptie, sexting en dgl. maar rond vruchtbaarheid en OM-gezondheidsvaardigheden wordt weinig of niets gedaan. Met name voor jonge meisjes en vrouwen zijn OM-gezondheidsvaardigheden essentieel om kleine en grote gezondheidsproblemen goed te kunnen opvangen en opvolgen. We denken hierbij aan menstruatiepijn – waarvoor pijnstillers meestal beter zijn dan hormonale behandeling – maar ook het optreden van soa’s, cyclusstoringen met het oog op latere kinderwens e.a.